Πως να μιλήσουμε στα παιδιά για τις φωτιές

Έπειτα από ένα δύσκολο για την Ελλάδα καλοκαίρι και μετά από μία προσωπική εμπειρία μελών της ομάδας της Wonderland, όταν βρέθηκαν στις μεγάλες φωτιές της Ρόδου με την οικογένειά τους, αποφασίσαμε να γράψουμε ένα άρθρο για το πως να μιλήσουμε στα παιδιά για τις φωτιές. Αλήθεια, πότε τους μιλάς; Όσο συμβαίνουν τα γεγονότα, πριν συμβούν αφού κάθε χρόνο γίνονται, εφόσον συμβούν και κάνουμε τον απολογισμό;

Φωτιές και παιδιά: Οι βασικοί «κανόνες» εξήγησης του τι συμβαίνει

Αν υπάρχουν «κανόνες» σε μία τόσο δύσκολη στιγμή, θα λέγαμε πως έχουν ως κύριο κοινό χαρακτηριστικό την αλήθεια. Δεν αποκρύπτουμε την αλήθεια από τα παιδιά, δε θέλουμε να το περάσουμε αδιάφορα του τι συμβαίνει είτε σ’ εμάς είτε σε μία άλλη οικογένεια. Ο στόχος είναι να τους δώσουμε την πληροφορία στις πραγματικές διαστάσεις και τα δεδομένα της συνθήκης που βιώνουν, αλλά και τον χρόνο να την επεξεργαστούν.

Το ότι δε μιλάμε στα παιδιά κάτω των 6 ετών για ένα δυσάρεστο αλλά πραγματικό γεγονός, όπως είναι οι φωτιές, δεν ισχύει. Εξάλλου τα παιδιά λαμβάνουν πλέον πολύ εύκολα την αλήθεια από την τηλεόραση που παίζει τις ειδήσεις, από άλλα παιδιά ή ακόμη κι από τις συζητήσεις που κάνουμε οι ενήλικες κι εκείνα ακούν.

Ωστόσο είναι σημαντικό να μη σοκάρουμε περισσότερο τα παιδιά με εικόνες φρίκης, που δεν υπάρχει λόγος να βλέπουν. Έτσι δεν αφήνουμε την τηλεόραση να παίζει αλόγιστα. Τώρα αν είμαστε στη δυσάρεστη θέση να ζούμε με τα παιδιά μία φωτιά, τότε δε μπορούμε να κάνουμε πολλά- αφού προέχει η προστασία της οικογένειας- παρά να εξηγήσουμε όταν περάσει όλο αυτό. Σε αυτή την περίπτωση δίνουμε χρόνο και χώρο στα παιδιά να εκφράσουν τα συναισθήματά τους και να ηρεμήσουν. Αν και τα παιδιά ξεπερνούν πιο εύκολα μία δυσάρεστη κατάσταση, συγκριτικά με τους ενήλικες, από τη στιγμή που θα νιώσουν ξανά ασφαλή.

Πως μπορούμε να κάνουμε μία αρνητική εμπειρία, θετική

1. Εξηγούμε στα παιδιά τον υπέροχο ρόλο των εθελοντών, των πυροσβεστών κι όλων εκείνων των ανθρώπων κι ειδικοτήτων που συμβάλλουν στην κατάσβεση της φωτιάς και βοηθούν ανθρώπους, ζώα και φυσικά το περιβάλλον.
2. Μιλάμε στα παιδιά για την κατάσταση των πυρκαγιών στην Ελλάδα κι ενημερώνουμε για τη σωστή πρόληψη κι αντιμετώπιση αν βρεθούν σε μία τέτοια συνθήκη.
3. Δείχνουμε τρόπους, για να βοηθήσουν τα παιδιά το περιβάλλον με αναδασώσεις κι όχι μόνο.
4. Εξηγούμε γιατί γίνονται οι φωτιές, μιλώντας για την υπερθέρμανση του πλανήτη και τι μπορούν να κάνουν τα παιδιά γι’ αυτό, αλλά και για την κακή πράξη του εμπρησμού.
5. Ζητάμε από τα παιδιά να εκφράσουν τα συναισθήματά τους με μία ζωγραφιά, με λόγια ή ακόμη κι αναπαριστώντας μία σκηνή διάσωσης.
6. Δίνουμε αισιοδοξία κι ελπίδα στο παιδί για το (δικό του) μέλλον.
7. Παρουσιάζουμε και θετικές ιστορίες ανθρώπων, οικογενειών, ζώων, δέντρων που κατάφεραν να διασωθούν.
8. Εκτιμούμε παρέα τα καλά που έχουμε σε μία ασφαλή, οικογενειακή καθημερινότητα.
9. Επισκεπτόμαστε πιο συχνά τη φύση μαζί με τα παιδιά, τόσο το βουνό όσο και τη θάλασσα για να γνωρίσουμε μαζί τη σπουδαιότητα ενός δέντρου, του οξυγόνου, του πράσινου κι όλου αυτού του φυσικού κάλλους που οφείλουμε μικροί και μεγάλοι να φροντίζουμε.
10. Αγοράζουμε μαζί με τα παιδιά πυροσβεστήρες για το σπίτι και το αυτοκίνητο, δείχνοντας έτσι έμπρακτα την πρόληψη για μία μικρή φωτιά που μπορεί να συμβεί ανά πάσα στιγμή στον καθένα.

Ουσιαστικά δεν υπάρχει ένας συγκεκριμένος τρόπος, για να μιλήσεις σ’ ένα παιδί για μία καταστροφή και πολλές φορές δε χρειάζεται αφού τα παιδιά καταλαβαίνουν πολλά περισσότερα από όσα νομίζουμε. Υπάρχει όμως η δυνατότητα να ενημερώσεις, να προλάβεις, να βοηθήσεις μαζί του μαθαίνοντάς του αρετές που θα συμβάλλουν στην προστασία του περιβάλλοντος, στη διαμόρφωση του χαρακτήρα του και τελικά, θα γαληνέψουν την ψυχή του.